Recensie door Miriam Duijf, redacteur van de EO op visie.eo.nl
Esther Scholten (41) ontdekte op een uiterst pijnlijke manier wat het betekent om met iemand te leven wiens bestaan compleet in het teken staat van een alcoholverslaving. Haar grote liefde Martim was een gevaar voor zichzelf en voor zijn omgeving. Een normaal gezinsleven was niet mogelijk, en Esther moest een loodzware beslissing nemen.
Ze schreef een boek over haar ervaringen: ‘Liefde door scherven heen ’. Esther wil met haar verhaal graag het taboe rondom alcoholisme en verslavingen doorbreken. “Als je leeft met iemand die lijdt aan een verslaving, denk dan niet dat het vanzelf overgaat. Bid zonder ophouden, en zoek hulp!”
Stapelverliefd
Martim en Esther ontmoeten elkaar voor het eerst in 1996. Ze is dan 19 jaar en is stapelverliefd op deze hartelijke en sociale jongen. Ze brengen veel tijd samen door, maar een echte relatie blijft uit. Na verloop van tijd verliezen ze elkaar uit het oog maar jaren later, als Esther al twee kinderen heeft uit een eerder huwelijk, kruisen hun wegen elkaar opnieuw. Ze krijgen een relatie.
Drankverslaving
“Toen ik als jong meisje Martim voor het eerst ontmoette, dronk hij al op regelmatige basis”, vertelt Esther. “Daarna was hij een tijdlang van de drank afgebleven, maar zijn familie was bang dat hij weer terug zou vallen in zijn drankverslaving. Ze waren ongerust en spraken dit ook naar hem uit. Hierdoor voelde hij zich toch een beetje het zwarte schaap van de familie.”
‘Ik vind het vervelend voor hem dat hij het idee heeft het zwarte schaap te zijn, dat lijkt me niet prettig. Zijn bewering doet iets met mij. Er bekruipt mij een gevoel dat ik moet bewijzen dat hij voor mij geen zwart schaap is. In een onbewaakt ogenblik maak ik een enorme fout. Ik doe een uitspraak die het leven van ons gezin vanaf die dag zal veranderen. Als hij zegt dat hij nu graag een flesje bier lust, antwoord ik hem dat hij volwassen is en in staat is om zelf beslissingen te nemen. Even blijft het stil. De spanning is om te snijden en hangt voelbaar in de lucht. Mijn buik trekt samen en ik besef dat ik een misser heb gemaakt die ik mezelf niet snel zal vergeven.’
Uit: Liefde door scherven heen
Met mate
Op een avond komt Esther thuis en treft Martim aan met een flesje bier in zijn hand. Hij is langs de slijter gereden en heeft doodleuk een kratje bier gehaald.
“Die avond wilde Martim bewijzen dat hij met mate kon drinken. Hij leek er in ieder geval zelf flink van overtuigd. Hij dronk een paar flesjes voor het eten. En tijdens de afwas. En erna. Ik vond het zeker voor een eerste keer behoorlijk veel.”
Dramatisch effect
Vanaf dat moment drinkt Martim bijna iedere dag. Het gaat van kwaad tot erger. Op een avond vertrekt hij zonder Esther naar een feest bij de buren. Ze besluit hem na een tijdje te gaan halen, omdat ze weet welk dramatisch effect alcohol op Martim kan hebben.
‘Ik ga naar het huis van de buurvrouw. Met het schaamrood op de kaken en volledig bewust van de gênante situatie,vraag ik hem om direct naar huis te komen. Na wat gemopper komt hij schreeuwend thuis. En dan is het huis te klein. Hij scheldt mij uit en begint te duwen tot het uiteindelijk tot een handgemeen komt,waarbij hij zijn hand door de ruit van de voordeur slaat. Expres, uit woede. De kinderen wakker, veel bloed en iedereen buiten zinnen. (…) Het is duidelijk niet normaal wat er gebeurd is, maar wat kan ik eraan doen?’
Uit: Liefde door scherven heen’
Sekslijnen
De problemen stapelen zich op. Martim wordt niet alleen gewelddadig door het drankgebruik, ook maakt hij enorme kosten met het bellen van sekslijnen.
“Ik was in dat stadium nog niet geneigd bij hem weg te gaan. Ondanks alle toestanden. Ik hield te veel van hem en kon die beslissing niet nemen.”
Zorgen
Op een dag heeft Esther haar moeder aan de telefoon. Zij vertelt Esther dat ze zich zorgen maakt omdat Esther zich steeds meer afzondert. Martim hoort het gesprek, wordt boos en zet het weer op een drinken. Ze krijgen ruzie en Esther incasseert een rake klap, die haar een blauw oog bezorgt. Esther overweegt voor het eerst de kinderen op te pakken en weg te gaan. Toch blijft ze.
‘De overheid kan mij niet beloven dat mijn kinderen bij mij blijven als ik naar een blijf-van-mijn-lijfhuis ga. Dat risico is het mij niet waard. De angst heeft mij sterk in zijn macht en uit twee kwaden kies ik wat ik op dat moment het beste vind. Dan maar wat vaker zwijgen. Beter dat, dan mijn kinderen weggerukt laten worden naar een pleeggezin. Dat kan ik niet aan. Laat mij egoïstisch zijn of dom, ik ben in de eerste plaats een moeder die haar kinderen bij zich wil houden.’
Uit: Liefde door scherven heen
Zwanger
In januari 2008 ontdekt Esther dat ze zwanger is. Voor Martim is dit geen reden om te stoppen met drinken. Integendeel. Hij drinkt meer en meer. Steeds vaker vertrekt hij naar een kroeg om vervolgens dronken thuis te komen. Als Esther vijf maanden zwanger is, gaat het vreselijk mis. Martim raakt slaags met een buurman en belandt in het ziekenhuis.
“Ik smeekte hem om alsjeblieft niet meer te drinken en vroeg hem hulp te zoeken. Hij beloofde het en gaf toe dat hij inderdaad een probleem had.”
Ontwenningsverschijnselen
Esther bevalt een paar maanden later van een gezonde zoon. Dezelfde avond drinkt Martim opnieuw behoorlijk veel. Hij heeft immers iets te vieren.
“In de eerste weken na de geboorte van onze zoon ontstond er opnieuw een flinke ruzie omdat Martim iedere keer weer naar de kroeg wilde. Zijn handen trilden en ik herkende dat als ontwenningsverschijnselen. Toen ik daar iets over zei, sloeg Martim heel hard tegen de muur. Hij brak daarbij zijn hand. Een paar weken later ramde hij woedend het glas uit de voordeur. En zo ging het maar door.”
‘Martim is nog maar zelden echt nuchter. Als hij nuchter dreigt te worden, heeft hij hoofdpijn en voelt zich niet zo lekker. Ook geestelijk gezien is hij een wrak. Hij heeft steeds behoefte aan alcohol en denkt en praat er constant over. Steeds vaker vergeet hij wat hij doet. Ik maak mij weleens zorgen of hij niet de ziekte van Korsakov ontwikkelt, een blijvende geheugenstoornis die kan optreden bij chronisch alcoholmisbruik. Steeds vaker gebeurt het dat hij een black-out krijgt en achteraf helemaal niet meer weet wat er gebeurd is.’
Uit: Liefde door scherven heen
Spanningen
“Gesprekken over zijn uit de hand gelopen drankgebruik konden toen allang niet meer gevoerd worden. Ze liepen op niets uit omdat hij zelf aangaf dat hij geen enkel negatief gevolgte ondervond van zijn gedrag. De spanningen liepen hoog op en escaleerden altijd in scheld- en vloekpartijen met luid geschreeuw, om uiteindelijk vaak in een handgemeen te eindigen. We belandden dan vechtend als twee honden op de grond. De kinderen waren er soms bij. Dit kon echt niet langer.”
Verslavingszorg
Esther bespreekt de situatie met haar huisarts en geeft aan dat ze hulp nodig heeft. Via maatschappelijk werk komt ze in aanraking met Tactus Verslavingszorg. Martim besluit zich te laten helpen, maar na een paar gesprekken stopt hij met de behandeling. Volgens Martim is hij totaal niet verslaafd en heeft hij geen hulp nodig. De hulpverlening kan hem niet dwingen om zich te laten behandelen, omdat deze hulp op vrijwillige basisis is.
‘Ik had God nodig. Dringend’
God
“Ik ging af en toe weer naar de kerk. Mijn geloof had ik van huis uit meegekregen, maar niet altijd was ik even trouw in mijn kerkbezoek. Toch voelde ik weer behoefte om daadwerkelijk te gaan. Ik had God nodig. Dringend. Ik wilde met Hem praten, maar ik was ook boos op Hem.”
Dan blijkt Esther opnieuw zwanger. Ze neemt een besluit: als Martim de komende maanden van de zwangerschap niet stopt met drinken, dan gaat ze na de geboorte van haar vierde kindje weg bij Martim.
‘Wat gebeurt er toch? Waarom kan ik dit tij niet keren? Waarom stopt Martim niet met drinken? Is zijn gezin niet zoveel meer waard? Gevoelens van machteloosheid, boosheid en vooral diep verdriet en afwijzing gaan door mij heen. Ik voel mij een roepende in de woestijn. ‘Hallo,kan iemand mij helpen? Mijn partner en vader van mijn kinderen is geestelijk aan het verdrinken. Iemand? Hallo …?’ Natuurlijk blijft het stil. Tegelijkertijd weet ik wel dat God er is. Ik weet dat Hij mij niet alleen laat.’
Uit: Liefde door scherven heen
Grenzen
Esther heeft gesprekken met het maatschappelijk werk. Zij geven aan dat Esther echt haar grenzen aan moet geven en voor zichzelf en haar kinderen moet kiezen. Ondertussen krijgt Martim opnieuw hulp vanuit Tactus verslavingszorg. Daarnaast krijgt hij medicatie. Maar Martim blijft drinken. Ook nadat Esther is bevallen van haar vierde kindje.
“Het ging steeds slechter met Martim. Hij begon bloed over te geven en had af en toe bloedneuzen. Ook speelde zijn longziekte COPD een grotere rol, omdat door het vele roken en drinken zijn gezondheid afnam. Hij werd benauwder en zijn geheugen liet hem steeds vaker in de steek. Toen in die periode ook zijn moeder overleed, stortte Martim helemaal in.”
Psychiater
Als Martim op een kwade dag zonder aanleiding een gasfles door de ramen wil gooien, wordt hij gedwongen opgenomen op de PAAZ afdeling. De psychiater belooft hulp te regelen, maar deze hulp blijft uit. Esthers laatste hoop om Martim te kunnen redden vervliegt. Ze staat met haar rug tegen de muur en besluit definitief bij Martim weg te gaan.
‘Als ik bij hem wegga, vinden mijn kinderen rust, veiligheid en stabiliteit. En ik de zekerheid dat mijn kinderen bij mij mogen blijven. Dat ik het kostbaarste wat ik heb, mijn eigen vlees en bloed, niet zal verliezen. Daarin vind ik de rust, de kracht en de zekerheid. Een gevoel van hoop begint te gloren en ik vind een stukje geloof in mezelf. Geloof dat ik het kan. En ik zal het doen! Ik zal de zorg voor onze kinderen op mij nemen en ik zal ze alles geven wat binnen mijn vermogen ligt. Ik zal er voor hen zijn.’
Uit: Liefde door scherven heen
Schuldsanering
“Ik verhuisde met mijn vier kinderen naar Hardenberg. Het was een emotionele periode. Ik kwam in de schuldsanering terecht en we begonnen allemaal met therapie. De kinderen sliepen de eerste maanden erg onrustig. Ze hadden al die jaren te veel gezien en gehoord. Maar de situatie verbeterde langzaam maar zeker. Ik ontdekte ik mijn sterke kanten en vond een kerk waar ik mij thuis voelde. De kinderen kregen wat ze nodig hadden: rust, regelmaat en een luisterend oor.”
Ongeneeslijk ziek
Als Esther alles net weer een beetje op orde heeft, krijgt ze naar bericht. Martim blijkt ongeneeslijk ziek te zijn. Hij heeft nog hooguit een paar maanden te leven. Zijn lichaam is op. Hij overlijdt in de zomer van 2015.
‘Voorbij is de hoop op een nuchter bestaan samen. Voorbij is ons leven samen. Voorbij ook zijn leven. Verlost van de pijn van de laatste maanden. Van de geestelijke pijn. Van het feit dat hij niet met gevoelens en emoties kon omgaan. Van zijn aardse tent. Voorbij…
Voorbij is ook de hoop dat de kinderen hun vader ooit nuchter zullen treffen.’Uit: Liefde door scherven heen
Veilig bij Hem
“Was mijn beslissing om bij Martim weg te gaan de juiste? Het pijnlijke is dat ik niet bij hem weg wilde. Ik hield hoe dan ook nog steeds van hem. Om wie hij was. Achter een verslaving zit een mens. Hem los moeten laten was de moeilijkste beslissing die ik ooit moest nemen. Wetende wat er zou gebeuren: dat hij het niet zou redden. Toch heb ik het gedaan, ik heb hem overgegeven in Gods hand. Waar hij nog steeds veilig is. Want Jezus houdt van alle mensen. Ook van de verslaafden. Martim woont nu bij Hem, veilig in Zijn Huis. Is er een betere plek?”
In Nederland drinken 11,6 miljoen mensen alcohol. Onder hen zijn 1,29 miljoen zware drinkers, van wie ruim 78.400 mensen afhankelijk zijn van alcohol.
Bron: Jellinek